Du khách tham quan điểm Mái đá Ốc.

Nằm trong vùng Di sản thế giới - Quần thể danh thắng Tràng An, Khu du lịch sinh thái động Thiên Hà thuộc bản Mường Thổ Hà, xã Sơn Hà, huyện Nho Quan, cách trung tâm thành phố Ninh Bình khoảng 24 km về phía Tây Bắc. Địa thế của Thiên Hà được ví như là rồng ngậm ngọc, bao quanh là tường núi, dưới chân là dòng sông Bến Đang quanh co uốn lượn, bồi đắp nên vùng sơn thanh thủy tú.

Để tham quan hết các điểm trong Khu du lịch, du khách đi cả ngày cũng chưa hết bởi nguyên hệ thống hang động ở đây đã lên tới hàng chục điểm. Bao gồm: động Thiên Hà, động Thiên Thanh, động Thiên Sơn, hang Bụt, hang Trâu, hang Gió, hang Luồn, mái đá Ốc… 

Do vậy, bạn có thể chọn đi theo các tuyến điểm mà Công ty Du lịch Star Travel (đơn vị đang khai thác, quản lý Khu du lịch sinh thái động Thiên Hà) đã thiết kế dành cho từng nhóm sở thích khác nhau: tuyến đi thuyền, tuyến khám phá… Tất nhiên, với những ai lần đầu tiên đến đây thì không thể bỏ qua điểm đến quan trọng nhất - động Thiên Hà vì đây là động lớn nhất và đẹp nhất trong khu. 

Động dài gần 1.000m với trên 200m động khô và hơn 700m động nước. Thiên Hà được ví như "dải ngân hà trong lòng núi" bởi xuyên suốt động là dòng sông ngầm, bên trên là hang với những nhũ đá vôi muôn hình vạn trạng soi bóng dưới dòng sông trong xanh, mát lành.

Con đường hàng tre đến động Thiên Hà

Quay trở lại Khu du lịch động Thiên Hà lần này, chúng tôi quyết định khám phá một tuyến hoàn toàn mới đang chuẩn bị đưa vào khai thác - tuyến đi bộ. Nói là đi bộ, nhưng khởi đầu vẫn là 15 phút đi thuyền xuôi dòng Bến Đang. Do khu vực này chưa bị tác động nhiều của bàn tay con người nên vô cùng hoang sơ, tĩnh mịch, lau lách um tùm, ngồi trên thuyền tôi được thỏa sức ngắm các loại cá, hoa thủy sinh như hoa súng, hoa trang, dõi theo những đàn chim hoang dã bay lượn trên bầu trời, đậu trên những cành cây rỉa lông, rỉa cánh… 

Cập bến tại chân núi Tướng, leo bộ vài chục bậc đá, tôi đến điểm tham quan đầu tiên - cây thị Hoa Lư. Cây thị này có niên đại nghìn năm tuổi, mọc trên mỏm núi nhưng cành lá vẫn xum xuê, bộ rễ xù xì, chai sạn oằn mình bám chắc vào từng ngách đá với những hình thù kỳ dị. Dịp này cây đang cho quả, những quả thị chín vàng ươm, thơm lừng treo lủng lẳng trên cành trông như hàng trăm chiếc đèn lồng nhỏ xíu, xinh xinh.

Tham quan điểm du lịch cây Thị Hoa Lư

Chúng tôi tiếp tục xuống núi, đi bộ men theo chân núi Tướng, xuyên đoạn đường với hàng nghìn cây tre mọc san sát 2 bên và uốn cong chạm vào nhau tạo thành một cái vòm lá xanh mát, vô cùng thích mắt, xen đâu đó có tiếng lá xào xạc lẫn tiếng chim ríu rít tạo ra một âm thanh bắt tai, diệu kỳ. Đi dưới hàng tre, tôi có cảm giác như lạc chân vào một thế giới khác, một nơi trầm lắng, thanh bình, tách biệt hoàn toàn với đô thị náo nhiệt, ồn ào ngoài kia. 

Hết đoạn đường bằng, tôi và bạn đồng hành lại leo hàng trăm bậc thang để chinh phục đỉnh núi Phật Đầu Sơn. Thật không uổng công leo chèo, đứng trên điểm cao này, một không gian rộng lớn mở ra, chúng tôi thỏa sức ngắm toàn cảnh thung Phú, với những cánh đồng lúa bạt ngàn, đàn trâu đang thung thăng gặm cỏ; cò, vạc và các loại chim thì nhiều vô kể. Đây sẽ điểm check in vô cùng lý tưởng cho các bạn trẻ, với các góc máy khác nhau, du khách tha hồ sáng tạo để có cho mình những bức ảnh "sống ảo" độc nhất vô nhị.

Điểm đến tiếp theo trong hành trình là động Thiên Sơn nôm na có nghĩa là "bầu trời nằm trong lòng núi". Nghe tên đã thấy hấp dẫn và quả thực khi bước chân vào động chúng tôi đã không phải thất vọng. Thạch nhũ, măng nhũ, đá vôi trong động này đều rất lấp lánh và tuyệt đẹp với nhiều hình thù kỳ lạ thỏa sức tưởng tượng. 

Bên trong động Thiên Hà

Điều thú vị là các nhũ đá ở đây đều là nhũ sống, nghĩa là chúng vẫn đang sinh sôi và phát triển không ngừng theo thời gian. Thiên Hà không chỉ đẹp mà còn chứa đựng những giá trị lịch sử to lớn. Di chỉ khảo cổ học Mái đá Ốc - Điểm thăm quan cuối cùng trong hành trình giúp tôi hiểu thêm về điều này. Đây là một mái đá tương đối kín, phần đá lở ra khá cao chặn ở hai đầu nên chỉ có thể ra vào bằng cách lách qua khe hở giữa các khối đá lớn. Người Việt Cổ đã dựa vào chính địa thế tự nhiên này để chọn nơi đây làm nơi cư trú. Quan sát địa tầng của Mái đá Ốc khiến tôi vô cùng ngạc nhiên vì nó được tạo thành chủ yếu bởi vỏ ốc. 

Theo giới thiệu của người bạn đồng hành thì: Các nhà khảo cổ đã nghiên cứu "bãi rác bếp" của người Việt Cổ và xác định ở đây có rất nhiều loại ốc khác nhau từ ốc núi, ốc suối đến vọp, hàu cửa sông, ngao dầu, ốc viền vàng; xương của các nhóm động vật như chim, rùa, cá..… Điều này thể hiện sự tồn tại của những kiểu môi trường khác biệt quanh khu vực di chỉ và cư dân sống ở Mái đá Ốc có khả năng khai thác đa dạng các nguồn lợi, thể hiện trình độ săn bắt tốt của người cổ nơi đây. 

Tại, địa điểm này, người ta còn tìm thấy các công cụ chặt, cắt làm từ đá cuội, các mảnh gốm thô, gốm mỏng và khá nhiều di cốt người ở dạng những mảnh vỡ nằm cách xa nhau. Chứng tỏ ở đây đã có sự sinh sống lâu dài của người Việt Cổ, niên đại 7000-4000 năm BP (BP viết tắt của thời gian tính theo mốc trước hiện tại (1950)). Quả thực, đây là một điểm tham quan vô cùng lý thú, giúp chúng tôi mở mang, hiểu biết thêm về lịch sử, về cách sống và thích nghi của cha ông trước những thay đổi của tự nhiên.

Cảnh quan thiên nhiên Khu du lịch sinh thái động Thiên Hà

Về với Khu du lịch sinh thái động Thiên Hà, không chỉ được tìm hiểu về lịch sử, hòa mình vào cảnh quan thiên nhiên vô cùng kỳ thú, du khách còn có cơ hội được trải nhiệm với cuộc sống cộng đồng của người dân nơi đây, được tìm hiểu thêm về các công việc đồng áng, về các nét văn hóa, phong tục, tập quán của bà con cũng như nếp sống của vùng quê tách biệt hoàn toàn với những đô thị ồn ào. Chắc chắn Thiên Hà sẽ tạo thêm cho du khách nhiều niềm hứng khởi mỗi dịp ghé thăm.